Gạo nếp vo sạch, ngâm mềm rồi vớt ra để ráo, sau đó xóc cùng chút muối.
Đậu xanh ngâm mềm, nhặt bỏ hạt xấu, vớt ra để ráo rồi trộn đều với ít muối cho đậm vị. Bạn có thể đem đậu đi đồ chín trước hoặc để sống gói luôn cũng được.
Thịt mỡ làm sạch, cắt miếng hoặc để nguyên khối vuông có kích thước đủ làm nhân, ướp với chút tiêu xay để có vị cay.
Lá dong rửa sạch, để khô nước.
Dùng 2 lá dong xếp vuông góc có mặt úp xuống dưới. Dùng 2 lá dong khác xếp vuông góc đặt lên trên và có mặt ngửa lên (như hình bên dưới). Sau đó, cho 1 chén gạo nếp vào giữa lá.
Tiếp tục cho ½ chén đậu xanh vào giữa phần nếp và xếp thịt mỡ lên. Sau đó, xúc thêm ½ chén đậu xanh phủ lên thịt mỡ. Cuối cùng, bạn cho 1 chén nếp vào bao kín phần đậu và thịt.
Gấp lá dong theo thứ tự phải trái trước, trên dưới sau. Làm lần lượt cho từng lớp lá dong. Chú ý, ở phần trên và dưới, bạn nên dùng 2 ngón tay bóp lá dong vào trong rồi gập lại.
Bánh chưng sau khi được gói lá, bạn dùng lạt buộc để cố định bánh. Tùy vào kích thước bánh mà bạn có thể dùng 4 hoặc 6 lạt buộc.
Xếp 4 lá dong tương tự như bước 1 của cách gói bánh chưng không dùng khuôn. Đặt khuôn trong vào giữa lá và gói khuôn lại. Ở bước này, bạn không cần gói quá kỹ, chỉ cần gấp các đầu lá dong lại để bao chặt khuôn trong và tạo nếp là được.
Đặt khuôn trong vào khuôn ngoài, điều chỉnh đến khi thấy lá dong được tạo hình vuông vức, bạn mở lá và lấy khuôn trong ra.
Cho nếp, đậu xanh, thịt mỡ lần lượt vào khuôn và gói như cách trên.
Sau khi gói xong, bạn dùng tay giữ chặt bánh và tiến hành lấy khuôn ngoài ra và bắt đầu buộc lạt.
Đặt bánh chưng thẳng đứng, khít vào nồi.
Cho nước vào ngập mặt bánh. Tiếng hành luộc từ 10 – 12 tiếng. Chú ý trong quá trình nấu, bạn phải giữ mực nước luôn ngập mặt bánh và lửa cháy đều.
Bánh sau khi nấu xong, lấy ra cho vào nước lạnh, lau sạch và đặt lên mâm, để chỗ thoáng mát.
